Chris Klomp: Feiten, Fictie en de Toorn van de Complotdenkers

Wie de Nederlandse journalistiek volgt, kan niet om de naam Chris Klomp heen. Hij is een onderzoeksjournalist die bekendstaat om zijn scherpe pen, zijn grondige dossierkennis en zijn vasthoudende manier van werken. Maar misschien nog bekender is hij geworden door de woede die hij oproept bij een heel ander publiek: de gemeenschap van complotdenkers, anti-overheid-activisten en alternatieve denkers die de waarheid liever in Telegram-groepen zoeken dan in rechtbanken of krantenarchieven. Namen als Micha Kat, Max van der Berg, Raatgever en Fleur van der Pols vallen dan meteen. Zij hebben van Klomp een mikpunt gemaakt, en dat is geen toeval.

(Op de foto boven: Micha Kat)

Waarom Chris Klomp een doelwit is

Klomp is een journalist van de oude stempel: feiten, dossiers, rechtbankverslagen en hoor en wederhoor. Zijn carrière begon bij de regionale journalistiek, maar hij maakte naam als rechtbankverslaggever. Daar ontwikkelde hij een stijl die vaak botst met de werkwijze van complotdenkers. Waar zij insinueren, vragen oproepen en losse flarden aan elkaar knopen tot een “waarheid” die hen uitkomt, plaatst Klomp er een dossier naast met harde feiten.

En feiten zijn voor complotdenkers dodelijk. Een complottheorie gedijt bij vaagheid, bij het idee dat “men” iets achterhoudt. Zodra iemand, en zeker iemand met journalistieke autoriteit, laat zien dat een zaak genuanceerder of gewoon heel anders in elkaar steekt, dreigt hun hele bouwwerk in te storten. Voor figuren als Kat en Van der Berg is dat onacceptabel.

De botsing tussen dossiers en vermoedens

Wie Klomp volgt, weet dat hij werkt op basis van documenten en feiten. Zijn verslagen van rechtszaken zijn berucht om hun detail en precisie: hij leest vonnissen, vergelijkt verklaringen en plaatst uitspraken in context. Precies dat maakt hem zo’n lastige tegenstander voor complotdenkers.

Neem bijvoorbeeld Micha Kat, jarenlang een van de bekendste complotverspreiders van Nederland. Kat beweerde dat er in Nederland sprake was van een omvangrijk pedonetwerk, waarin rechters, politici en journalisten elkaar de hand boven het hoofd hielden. Veel mensen luisterden, want Kat vertelde met vuur en overtuiging. Maar telkens als Klomp de dossiers erbij pakte, bleek er óf geen bewijs te zijn, óf waren de feiten heel anders. Kat kon dat niet weerleggen – en richtte zijn pijlen op de boodschapper.

Hetzelfde patroon zagen we tijdens de coronapandemie. Activisten als Max van der Berg en Raatgever riepen dat er een dictatuur werd uitgerold, dat maatregelen illegaal waren en dat de media dat verzwegen. Klomp bezocht rechtbankzittingen waarin demonstranten terechtstonden, beschreef sec wat er gebeurde en legde uit dat veel claims simpelweg niet strookten met de wet. Voor de activisten was dat onverdraaglijk: een journalist die hen niet bevestigde, maar ontmaskerde.

Rechtstaat Nederland ingestort

Een bekend voorbeeld is een felle discussie op Twitter (nu X) waarin Klomp werd geconfronteerd met een groep complotdenkers die beweerden dat de rechtsstaat in Nederland was ingestort. Terwijl in de betreffende zaak gewoon een uitspraak openbaar beschikbaar was, linkte Klomp direct naar het vonnis. “Lees zelf,” schreef hij, kort en zakelijk. Wat volgde was een stortvloed van scheldwoorden, beschuldigingen en verdachtmakingen. De feiten deden er niet toe – de aanval op Klomp werd belangrijker dan de waarheid.

Dit voorval laat precies zien waarom Klomp zo’n bliksemafleider is: hij verstoort het narratief. Waar anderen misschien wegkijken of discussies vermijden, gooit hij een vonnis of een wetsartikel op tafel.

Het pamflet

In 2021 dook er in bepaalde activistische kringen een pamflet op waarin Klomp werd weggezet als “staatsjournalist” en “propagandist van de elite”. Het stuk ging rond op Telegram-kanalen en werd door boze burgers gedeeld tijdens demonstraties. Ironisch genoeg liet het pamflet niets zien van een weerlegging van zijn journalistieke werk. Het was puur karaktermoord: als je de feiten niet kunt winnen, maak dan de feitendrager zwart.

De confrontatie met complotkanalen

Op sociale media en vooral op platforms als Twitter/X en Telegram is Klomp uitgegroeid tot een symbool. Voor veel complotdenkers is hij hét gezicht van de gevestigde journalistiek die “meewerkt” aan het in stand houden van een corrupte elite. Het maakt daarbij niet uit dat Klomp geen politieke agenda heeft, maar vooral verslag doet. In hun ogen is iedereen die feiten controleert en complotten ontkracht automatisch een verlengstuk van de overheid.

Ook Max van der Berg, die zich in coronatijd profileerde als activist en strijder tegen het “coronaregime”, kreeg Klomp tegenover zich. Van der Berg presenteerde zich als de stem van de straat, maar telkens weer prikte Klomp zijn verhalen door, wees hij op juridische feiten of op de afwezigheid van bewijs. Hetzelfde geldt voor figuren als Raatgever en Fleur van der Pols, die hun publiek vinden in onvrede en wantrouwen.

Waarom juist Klomp?

Er zijn veel journalisten die complotdenkers kritisch bejegenen, maar toch ligt Klomp extra onder vuur. Dat heeft met drie dingen te maken:

1. Zichtbaarheid. Klomp is actief op sociale media en schuwt de confrontatie niet. Waar veel journalisten wegblijven uit het moeras van Telegram-groepen of X-discussies, gaat hij er recht in. Dat maakt hem tot een doelwit, maar ook tot een herkenbare vijand.
2. Stijl. Zijn schrijfstijl is direct en soms onverbloemd. Hij spaart mensen niet die bewust onzin verspreiden. Voor complotdenkers voelt dat als een persoonlijke aanval, wat hun woede versterkt.
3. Volharding. Klomp laat niet los. Als hij een onwaarheid signaleert, blijft hij erover schrijven en corrigeren. In een wereld waarin de waan van de dag regeert, is dat voor complotdenkers ongekend irritant.

De gevolgen van de haatcampagnes

Wie zich zo nadrukkelijk tegen complotdenkers keert, betaalt daar een prijs voor. Klomp is herhaaldelijk bedreigd, online belasterd en zelfs in filmpjes en pamfletten zwartgemaakt. Hij wordt weggezet als “staatsjournalist”, “propagandist” of erger. Het is een strategie die we vaker zien: maak van de boodschapper het probleem, zodat je de boodschap en de feiten niet onder ogen hoeft te zien.

Voor journalisten in Nederland is dit een zorgwekkende ontwikkeling. Een democratie kan niet zonder kritische journalistiek, en zeker niet zonder mensen die bereid zijn nepnieuws en complotten te ontmaskeren. Als zij worden geïntimideerd of monddood gemaakt, wint de leugen terrein.

De bedreigingen

Klomp heeft meermaals aangifte gedaan van bedreigingen. Zo ontving hij mails waarin hem werd toegeroepen dat hij “binnenkort zijn verdiende loon zou krijgen”. Tijdens demonstraties werden zijn naam en foto op spandoeken getoond. Zulke acties zijn niet los te zien van het online klimaat waarin complotdenkers hem structureel demoniseren. Het gaat niet meer om kritiek op zijn werk, maar om het neerzetten van Klomp als vijand van het volk.

Klomp werd ook thuis opgezocht, zo kreeg hij een baksteen door een raam van zijn huis en zat er een briefje op zijn deur waarin werd gesteld dat hij moest stoppen met de sociale media. De recherche heeft tot drie keer toe in het land moeten ingrijpen met stopgesprekken om erger te voorkomen.

De paradox van de complotdenkers

Wat de haat jegens Klomp extra ironisch maakt, is de paradox die erin besloten ligt. Aan de ene kant verwijten complotdenkers de journalistiek dat zij geen kritische vragen stelt. Aan de andere kant, zodra een journalist als Klomp dat juist wél doet richting henzelf, wordt hij gezien als vijand. Hun definitie van “kritisch” is selectief: kritisch richting overheid is goed, kritisch richting complotdenkers is verraad.

Wat zegt dit over onze tijd?

Het conflict rond Chris Klomp is eigenlijk een spiegel van een bredere maatschappelijke trend. We leven in een tijd waarin feiten niet meer vanzelfsprekend worden geaccepteerd. Waar “waarheid” voor velen een kwestie van keuze is. In die wereld is iemand als Klomp gevaarlijk, omdat hij laat zien dat feiten nog steeds bestaan, dat dossiers niet liegen en dat er een verschil is tussen journalistiek onderzoek en anonieme posts in een Telegram-kanaal.

De complotdenkers die hem aanvallen, begrijpen dat heel goed. Zij weten dat één goed onderbouwd artikel hun zorgvuldig opgebouwde verhaal kan ondermijnen. Daarom zetten zij alles op alles om de boodschapper kapot te maken.

Tot slot

Chris Klomp ligt onder vuur, niet omdat hij liegt of manipuleert, maar juist omdat hij dat níét doet. In een tijd van desinformatie is hij een van de journalisten die blijft hameren op feiten, rechtspraak en dossierkennis. Voor veel mensen is dat een verademing, voor complotdenkers is het een nachtmerrie.

Het zegt misschien wel alles over de staat van ons publieke debat: dat de grootste bedreiging voor een complottheorie niet de overheid is, maar een journalist met een notitieblok.