Het is een wrange wetmatigheid in het complotcircuit: hoe vaker iemand wordt veroordeeld, hoe harder hij zichzelf ziet als een martelaar voor de “waarheid”. Wouter Raatgever is daar een schoolvoorbeeld van. Ondanks meerdere celstraffen en gerechtelijke uitspraken die hem keer op keer de mond proberen te snoeren, gaat hij na elke vrijlating onverminderd verder met het verspreiden van smaad, laster en gevaarlijke complottheorieën. Waar een normaal mens na een gevangenisstraf zou reflecteren, bijsturen of in ieder geval voorzichtiger worden, lijkt Raatgever juist nóg fanatieker terug te keren.
Inhoud
Van journalist tot complotprediker
Ooit stond Raatgever aan de zijlijn van het publieke debat, een man die zich presenteerde als kritisch burgerjournalist. Maar gaandeweg maakte hij een draai naar de harde kern van complotdenkers in Nederland. Hij sloot zich aan bij figuren als Micha Kat, de man die jarenlang een kruistocht voerde tegen vermeende pedonetwerken, en die zijn obsessie met valse beschuldigingen uiteindelijk in Ierland liet eindigen in de cel. Raatgever adopteerde dezelfde strategie: het koppelen van maatschappelijke angst en woede aan namen en gezichten van onschuldige mensen.
Stoppen met publiceren, alles verwijderen, dwangsommen bij niet-nakoming. Motivatie: geen bewijs, grote onrust, zwaarder gewicht voor bescherming van inwoners dan meningsvrijheid.
Uitspraak rechtbank Kort geding 2021
De Bodegraven-zaak: een dieptepunt
Het bekendste voorbeeld is Bodegraven. Samen met Micha Kat en anderen verspreidde Raatgever het verzinsel dat in dit Zuid-Hollandse dorp satanistische rituelen zouden hebben plaatsgevonden waarbij kinderen zouden zijn misbruikt en vermoord. Namen van plaatselijke inwoners, gemeenteraadsleden en zelfs willekeurige dorpsbewoners werden publiekelijk gekoppeld aan deze absurde complotten.
Extra bewaking en camera’s na bedreigingen; concrete dreigementen via kanalen waar adressen werden gedeeld.
Burgemeester Bodegraven
De gevolgen waren desastreus. Graven werden ontwijd, nabestaanden van overleden kinderen kregen doodsbedreigingen en het dorp werd jarenlang geteisterd door complottoeristen die bloemen, kruisjes en kaarsen plaatsten bij het kerkhof alsof er werkelijk een massamoord had plaatsgevonden. Voor de onschuldige inwoners was dit een traumatische ervaring die hun levens ontwrichtte.
De rechtbank moest eraan te pas komen om deze waanzin te stoppen. Zowel Micha Kat als Wouter Raatgever kregen forse straffen opgelegd wegens laster, opruiing en smaad. Maar waar Kat uiteindelijk achter de tralies verdween en grotendeels monddood werd gemaakt, blijft Raatgever na elke vrijlating weer opduiken.
De hardnekkigheid van een complotdenker
Wat maakt iemand als Raatgever zo onstuitbaar? De kern zit in het zelfbeeld. In zijn ogen is elke veroordeling slechts een bewijs dat hij de “macht” raakt. Rechters, officieren van justitie en journalisten zijn volgens hem geen onafhankelijke instanties, maar juist de tentakels van het vermeende pedo-netwerk waartegen hij zegt te strijden. Hierdoor kan geen enkel juridisch oordeel hem overtuigen van zijn ongelijk. Integendeel: elke straf voedt zijn narratief dat hij een vervolgde profeet is die de waarheid aan het licht brengt.
Dit verklaart waarom hij ondanks boetes, schadeclaims en celstraffen direct na zijn vrijlating weer doorgaat met het beschuldigen van onschuldige burgers. In zijn recente uitingen richt hij zich niet alleen meer op Bodegraven, maar ook op journalisten, advocaten en politici die zich kritisch over hem hebben uitgelaten. Het patroon blijft hetzelfde: willekeurige mensen worden tot vijanden van “het volk” verklaard en publiekelijk aan de schandpaal genageld.
Gevaar voor de rechtsstaat en voor individuen
Dat dit gedrag niet onschuldig is, blijkt uit de nasleep van de Bodegraven-affaire. Journalisten die de zaak onderzochten kregen bedreigingen, advocaten die slachtoffers verdedigden werden online gestalkt, en zelfs rechters kregen te maken met complotvolgers die hen zagen als “medeplichtigen”. Door telkens weer nieuwe slachtoffers aan te wijzen, houdt Raatgever een vijandbeeld in stand dat zijn volgers mobiliseert.
Het gevaar van iemand als Raatgever zit niet alleen in zijn woorden, maar ook in de daden die die woorden uitlokken. In een tijd waarin complotdenken en desinformatie steeds meer ruimte krijgen online, kan één man die een ogenschijnlijk oprechte “waarheidszoeker” speelt, een hele gemeenschap destabiliseren.
Het juridische fundament: “Geen enkel objectief bewijs”
Om te begrijpen waarom het telkens weer escaleert, moeten we terug naar 2 juli 2021. In een kort geding geeft de rechtbank Den Haag de gemeente Bodegraven-Reeuwijk gelijk: de drie aanjagers van de theorie, Micha Kat, Joost Knevel en Wouter Raatgever, moeten per direct stoppen en al hun publicaties verwijderen. De rechter weegt het belang van inwoners zwaarder dan de meningsvrijheid, omdat er “geen enkel objectief bewijs” is en de verhalen onrust en schade veroorzaken. Het vonnis is helder: weg met de content, anders volgen dwangsommen en zelfs gijzeling.
Dat vonnis blijkt geen laatste hoofdstuk, maar een proloog. Want de online waan trekt zich weinig aan van papier.
2022: De strafrechter grijpt in
Een jaar later spreekt de strafrechter. Op 30 juni 2022 krijgen Raatgever en Knevel maandenlange celstraffen voor opruiing, (doods)bedreiging en smaad. In de uitspraak komt ook een kernmoment voorbij: Raatgever filmt Jaap van Dissel op de fiets en noemt hem “sadopedofiel” en “kindermisbruiker”. De rechter legt bovendien een publicatie- en groepsverbod op: ze mogen online niet langer over deze materie publiceren of eraan deelnemen.
Nog iets belangrijks in die lijn: de civiele rechter kent de gemeente Bodegraven ruim €215.000 schadevergoeding toe voor de overlast, grafschennis en beveiligingskosten nadat complotvolgers massaal bloemen op kindergraven hadden gelegd.
De slachtofferkant: “Volledig op zijn kop”
Wie denkt dat dit ‘alleen maar woorden’ zijn, hoeft slechts te luisteren naar wat slachtoffers onder ede vertelden. In juni 2022 verklaart een vertegenwoordiger namens Jaap van Dissel dat zijn leven door de bedreigingen “volledig op zijn kop” staat; hij wordt 24 uur per dag beveiligd, zijn vrijheid is weg. In dezelfde zitting werden de doxing-video’s getoond waarin het privéadres werd gedeeld, compleet met ‘verjaardagstekst’ die volgers opriep een steen te brengen. Het RIVM noemt die uitingen “ziek” en stelt: “Het is onmogelijk jezelf tegen klinkklare onzin te verdedigen.”
Ook lokaal vallen harde klappen. De burgemeester en een Bodegraafse huisarts die doelwit werd van valse beschuldigingen doen aangifte; de huisarts en zijn kinderen voelen zich “gedemoniseerd”. De burgemeester laat extra bewaking en camera’s installeren; ook dat legt de overheid vast. Dit is geen symbolische schade, dit is beveiliging en aanslag op levens van echte mensen.
Micha Kat: veroordeling en context
In april 2023 krijgt Micha Kat 28 maanden cel (waarvan 4 voorwaardelijk) voor onder meer opruiing en bedreiging met als prominente benadeelde opnieuw Van Dissel. Het is dezelfde voedingsbodem: uitvergroten, demoniseren, intimideren. De strafmaat bevestigt dat rechters deze online aanvallen op personen en instituties ernstig vinden.
2025: De recidive wordt zwart op wit
En Raatgever zelf? Deze zomer is het opnieuw raak: weer celstraf wegens het schenden van voorwaarden en blijven aanjagen van Bodegraven leugens. Regionale media melden dat hij wederom de cel in moet; verslaggeving legt uit dat zijn voorwaardelijke straf deels onvoorwaardelijk wordt omgezet. De les is pijnlijk simpel: niets in zijn patroon wijst op remming.
Waarom het stopt noch stopt
Een terechte vraag is: waarom kan dit niet definitief worden gestopt? Het Nederlandse strafrecht kent natuurlijk grenzen. Men kan iemand veroordelen, celstraffen opleggen, schadevergoedingen toewijzen en beperkingen opleggen via contact- of publicatieverboden. Maar zodra iemand zijn straf heeft uitgezeten, geldt in principe weer de vrijheid van meningsuiting.
Voor mensen als Raatgever is dat een vrijbrief om precies hetzelfde gedrag opnieuw te vertonen. En omdat hij telkens nieuwe namen en instanties erbij sleept, moet het juridische proces telkens weer opnieuw beginnen. Het is een kat-en-muisspel waarin slachtoffers vaak pas bescherming krijgen als de schade al is aangericht.
Micha Kat als spiegelbeeld
Interessant genoeg lijkt Raatgever veel te hebben geleerd van zijn voormalige bondgenoot Micha Kat. Kat werd jarenlang beschouwd als de radicale voorhoede van de complotbeweging, maar zijn val – en latere detentie in Ierland – heeft een vacuüm achtergelaten dat anderen proberen te vullen. Raatgever positioneert zich in dat gat. Waar Kat bekend stond om zijn eindeloze beschuldigingen richting onder meer oud-topambtenaar Joris Demmink, richt Raatgever zijn pijlen op een bredere groep “schuldigen”. Hij weet dat dit hem relevant houdt in de complotgemeenschap, hoe vaak hij ook veroordeeld wordt.
Beschermheer van pedo’s
Een schrijnend voorbeeld is dat van Chris Klomp die in een artikel kritisch verslag deed van de complotgroep rond Bodegraven. Binnen enkele dagen werd zijn naam door Raatgever in een video genoemd als “beschermheer van pedo’s”. Het gevolg: honderden haatberichten, bedreigingen en telefoontjes. Hoewel de politie ingreep en Raatgever werd veroordeeld, was de reputatieschade al geleden.
Een ander voorbeeld komt uit de regio Bodegraven zelf. Een plaatselijke ondernemer die het waagde publiekelijk te zeggen dat de complottheorieën “belachelijk” waren, werd prompt door Raatgever online gekoppeld aan de zogenaamde rituelen. Voor de man en zijn gezin volgden maandenlange intimidaties en dreigementen.
De spiegel voor de samenleving
Raatgever is in die zin meer dan een geïsoleerd probleem. Hij is een spiegel van hoe kwetsbaar de samenleving is voor complotdenken in een digitale wereld. Eén persoon met een camera en een internetverbinding kan levens verwoesten, dorpen ontwrichten en de rechtsstaat uitdagen.
Het laat ook zien hoe broos vertrouwen is: eenmaal aangetast door laster, blijft er altijd een zweem van twijfel hangen bij buitenstaanders. “Misschien zat er tóch iets in,” denken sommigen, zelfs al heeft de rechter ondubbelzinnig vastgesteld dat het gaat om leugens.
De vicieuze cirkel
De vraag die blijft hangen is of er een uitweg is. Kan iemand als Raatgever ooit tot inkeer komen? Voorlopig lijkt het antwoord nee. Zijn overtuiging dat hij de waarheid spreekt is zo diepgeworteld dat elk juridisch middel slechts olie op het vuur is.
Voor de slachtoffers blijft het wachten op structurele bescherming en op een maatschappij die leert omgaan met dit soort hardnekkige laster. Want zolang mensen als Wouter Raatgever na elke veroordeling triomfantelijk hun camera aanzetten en weer verdergaan, blijft de cirkel zich herhalen.
En zo wordt duidelijk: sommige complotdenkers stoppen niet omdat ze ongelijk krijgen, maar juist omdat ze ongelijk krijgen voelen ze zich gesterkt. Raatgever is daarvan het treurige, maar leerzame voorbeeld.
Gebruikte bronnen:
– Rechtbank Den Haag (kort geding, 2 juli 2021): “Negatieve verhalen over Bodegraven moeten direct stoppen.” Rechtspraak
– NOS/Omroep West (30 juni 2022): celstraffen en publicatieverboden voor Raatgever/Knevel. NOS
– NOS (mei 2022): €215.000 schadevergoeding aan gemeente Bodegraven. NOS
– NOS & RTL (juni 2022): slachtofferverklaring RIVM/Van Dissel: leven “volledig op zijn kop”; doxing-video’s. NOS RTL
– NOS/RTL (11 april 2023): 28 maanden cel voor Micha Kat. NOS RTL
– Leidsch Dagblad & analyse/verslag (augustus 2025): opnieuw celstraf voor Raatgever wegens schending voorwaarden. Leidsch Dagblad Chris Klomp
Ontdek meer van MAYONAISE
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
