Eén van de extra maatregelen die nodig is om het overvolle stroomnet in de provincie Utrecht betrouwbaar te houden, is de inzet van ‘regelbare opwek’. In dit geval gasgeneratoren die, op momenten dat het noodzakelijk is, lokaal extra stroom kunnen opwekken en leveren aan het net. Netbeheerders Stedin en TenneT hebben de aanbesteding voor deze tijdelijke oplossing gegund aan het samenwerkingsverband tussen Flexpowernet en Rolls-Royce. Vandaag is een grote stap gezet om de generatoren vanaf het derde kwartaal van 2026, waar nodig, daadwerkelijk in te kunnen zetten. De eerste locatie die concreet in beeld is voor het plaatsen van een aantal generatoren is bedrijvenpark Strijkviertel in de gemeente Utrecht. Hiervoor wordt de participatie met de omgeving opgestart.
Inhoud
Extreem veel vraag naar elektriciteit
Met de gerichte en lokale inzet van deze generatoren vermijden de netbeheerders de verstoppingen op het hoogspanningsnet. Zo kunnen ze, als de vraag naar stroom extreem groot is, alsnog extra stroom bij ondernemers en consumenten krijgen en overbelasting van het net voorkomen – zoals in de winter wanneer het langere tijd erg koud en donker is. Hendrik Koetsier van het Utrechtse Flexpowernet, dat samen met Rolls-Royce Solutions Benelux de generatoren gaat plaatsen, is verheugd om op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan het oplossen van het congestieprobleem in Utrecht en de energietransitie.
Noodzakelijk voor leveringszekerheid
De generatoren moeten in eerste instantie 60 megawatt (MW) aan extra stroomcapaciteit kunnen produceren. In de provincie Utrecht voorzien TenneT en Stedin grote capaciteitstekorten door de toenemende belasting vanuit nieuwe woningen, warmtepompen en laadpalen. Het bijplaatsen van 60 MW aan gasgeneratoren voorziet deels in het terugbrengen van dit tekort. Met 60 MW kunnen zo’n 60.000 huishoudens van stroom worden voorzien. Ter illustratie: dat is vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van de gemeenten Veenendaal en Woerden samen.
De generatoren voorzien, totdat het net is uitgebreid, in zo’n 25 procent van de totale behoefte aan regelbare opwek in de provincie Utrecht. De resterende 75 procent moet komen uit de andere extra maatregelen, zoals netbewust laden, de inzet van batterijopslag en het netbewust bouwen van woningen.
Nederlandse primeur in provincie Utrecht
De manier waarop de generatoren straks beschikbaar komen en worden ingezet in de provincie Utrecht is een primeur in Nederland. De oplossing is via een Europese aanbesteding voor regelbare opwek tot stand gekomen. Gedeputeerde Huib van Essen van de provincie Utrecht en voorzitter van de Energy Board provincie Utrecht: “We steunen en zijn trots op deze unieke samenwerking, die – op essentiële momenten – zorgt voor extra stroomcapaciteit in de provincie. Daarmee ondersteunen we niet alleen de leveringszekerheid, maar ook de energietransitie. Dit is een fossiele tussenoplossing, maar ondertussen blijven we inzetten op een toekomst met regelbare, duurzame opwek met voldoende vermogen, zoals waterstof om ervoor te zorgen dat inzet van fossiel gestookte oplossingen in de toekomst niet meer noodzakelijk zijn.”
Inzet generatoren verdeeld over provincie Utrecht
De generatoren worden verwacht vanaf het derde kwartaal van 2026. Ze worden verdeeld over de provincie Utrecht geplaatst en verdwijnen weer op het moment dat de netverzwaring gereed is, naar verwachting in 2033. Netbeheerders Stedin en TenneT bepalen op welke plaatsen de extra stroomproductie het hardst nodig is. De eerste locatie waar de participatie met de omgeving is gestart voor het plaatsen van een aantal generatoren is bedrijvenpark Strijkviertel in de gemeente Utrecht. Dat is bedrijvenpark Strijkviertel aan de rand van de gemeente Utrecht. Waar de andere generatoren worden geplaatst en wat dit betekent voor de omgeving, zal de komende maanden duidelijk worden. De afstemming gebeurt in nauw overleg met de provincie en gemeenten. Zodra de generatoren vervolgens niet meer nodig zijn in de provincie, kunnen ze worden ingezet in andere gebieden in Nederland waar het stroomnet overvol is.
Strenge eisen
Uiteraard wordt bij het plaatsen van de generatoren zoveel mogelijk rekening gehouden met een goede inpassing in de omgeving. Er gelden strenge eisen ten aanzien van geluidsnormen, afstand tot woningen en ecologie. De impact op de omgeving wordt zoveel mogelijk geminimaliseerd. Daarnaast zijn er verschillende technische voorwaarden, zoals de beschikbaarheid van grond en een maximale afstand tussen de generatoren en het netwerk van Stedin. De generatoren worden aangesloten op het middenspanningsnet van Stedin. Hierdoor kan er op piekmomenten, waar het koppelpunt met TenneT een knelpunt vormt, toch voldoende elektriciteit naar de eindgebruikers worden vervoerd. Hoe de inpassing er uiteindelijk uit gaat zien, kan per locatie verschillen.
Beetje grijs voor meer groen
“Afsluitend” zegt Warmold ten Zijthoff, regiodirecteur Utrecht bij Stedin: “Het moeten bijplaatsen van gasgeneratoren is geen fijne boodschap. Nederland wil van het aardgas af, maar tegelijkertijd hebben we gas soms nog nodig om het systeem stabiel te houden. Het goede nieuws is dat deze generatoren vrijwel het gehele jaar stil zullen staan en uitsluitend worden ingezet als het echt noodzakelijk is. Door deze noodmaatregel kunnen we wel bijvoorbeeld 60.000 nieuwe warmtepompen aansluiten, die het hele jaar duurzame warmte leveren. Ik noem het dan ook een beetje grijs voor meer groen.”
Ontdek meer van MAYONAISE
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
